ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਕਿਹੜੇ ਮੰਤ੍ਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਸਨ?

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਓਹਨਾ ਦੇ ਗੁਰੂ ਨੇ ਕਿਹੜੇ ਮੰਤ੍ਰ ਦਿੱਤੇ ਸੀ?

ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਅਸਾਧਾਰਣ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਰਜ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਧਿਆਤਮਿਕ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਸੱਚੇ ਮੰਤ੍ਰ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਨਮ ਸਾਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਣਿਤ "ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਸਾਖੀ" ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀ ਭਾਈ ਬਾਲਾ ਅਤੇ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸੱਚੇ ਨਾਮ ਦੇ ਜਾਪ ਨਾਲ ਅਸੰਭਵ ਕੰਮ ਸੰਭਵ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੇ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਾਫ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਜੋ ਮੰਤ੍ਰ ਸੀ, ਉਹ ਸਿੱਧਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਦੁੱਤੀ ਸੀ।

ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਸਾਖੀ - ੬੫੫ (ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ)

ਸਮੁੰਦਰ ਉੱਤੇ ਤੁਰਨ ਦੀ ਸਾਖੀ – ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ

ਇੱਕ ਵਾਰ ਭਾਈ ਬਾਲਾ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਅਜੀਤੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਤੋਂ ਵਿਦਾ ਹੋਏ, ਤਾਂ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ, ਅਸੀਂ ਸਮੁੰਦਰ ਤਾਂ ਵੇਖ ਲਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਲੰਕਾ ਨਹੀਂ ਵੇਖੀ ਜਿੱਥੇ ਰਾਮਚੰਦ੍ਰ ਜੀ ਗਏ ਸਨ।"

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਚਲੋ, ਭਾਈ ਬਾਲਾ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ, ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਚਿੰਤਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰੋ।" ਜਦ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਕੰਢੇ ਖੜੇ ਸਨ।

ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਬਾਲਾ, ਮਰਦਾਨਾ — ਮੇਰੇ ਪਿੱਛੇ-ਪਿੱਛੇ ਆਓ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ‘ਵਾਹਿਗੁਰੂ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ’ ਜਪਦੇ ਰਹੋ।"

ਗੁਰੂ ਜੀ ਅੱਗੇ-ਅੱਗੇ ਤੁਰਨ ਲੱਗੇ, ਜਿਵੇਂ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ ਤੁਰਦੇ ਹਨ, ਓਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਉੱਪਰ ਵੀ ਤੁਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਭਾਈ ਬਾਲਾ ਅਤੇ ਮਰਦਾਨਾ ਵੀ ਪਿੱਛੇ-ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਦੇ ਗਏ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਮਰਦਾਨਾ ਨੇ ਨੋਟਿਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ "ਓਅੰ ਸੋਹੰ" ਜਪ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਰਦਾਨੇ ਨੇ ਵੀ "ਓਅੰ ਸੋਹੰ" ਜਪਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਉਹ ਡੁੱਬਣ ਲੱਗ ਪਿਆ।

ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰੋਕਦਿਆਂ ਕਿਹਾ: "ਮਰਦਾਨਾ, ਗੁਰੂ ਦੇ ਕਰਮਾਂ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ, ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਚਨਾਂ 'ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤੂੰ ਉਹੀ ਜਪ ਜੋ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਕਹਿਆ ਸੀ।"

ਫਿਰ ਮਰਦਾਨੇ ਨੇ "ਵਾਹਿਗੁਰੂ" ਜਪਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਪਾਣੀ ਉੱਪਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤੁਰ ਗਿਆ।

---

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸਾਖੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਅਸਲੀ ਮੰਤ੍ਰ — ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਸੀ — ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਾਲਾ ਸਤਨਾਮ ਹੈ।

"ਓਅੰ ਸੋਹੰ" ਸਤਨਾਮ ਦਾ ਹੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਪਰ ਬਿਨਾਂ ਪੂਰੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਤੇ ਗੁਰੁ-ਦੀਖਿਆ ਦੇ, ਇਸ ਦਾ ਜਾਪ ਲਾਭਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਮਰਦਾਨਾ ਇਸ ਲਈ ਡੁੱਬਣ ਲੱਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਕੇ ਉਹ ਮੰਤ੍ਰ ਜਪਿਆ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਫ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ:

• ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਸਿਰਫ "ਵਾਹਿਗੁਰੂ" ਨਹੀਂ ਜਪਦੇ ਸਨ।
• ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਪੂਰਾ ਸਤਨਾਮ ਸੀ, ਜੋ ਸਿਰਫ ਤੱਤਵਦਰਸ਼ੀ ਸੰਤ ਵਲੋਂ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

---

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਕਿਹੜੇ ਮੰਤ੍ਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਸਨ?

ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੋ ਮੰਤ੍ਰਾਂ ਵਾਲਾ ਸਤਨਾਮ ਜਪਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। "ਵਾਹਿਗੁਰੂ" ਉਹ ਮੰਤ੍ਰ ਸੀ ਜੋ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਸਲੀ ਮੰਤ੍ਰ (ਸਤਨਾਮ) ਸਿਰਫ ਚੇਲੇ ਨੂੰ ਦਿੱਖਿਆ ਦੇ ਕੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

---

FAQs 

Q1: ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਗੁਰੂ ਕੌਣ ਸੀ? A1: ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਅਨੁਸਾਰ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਗੁਰੂ ਖੁਦ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਤਨਾਮ ਅਤੇ ਸਰਸ਼ਬਦ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

Q2: ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਕਿਹੜਾ ਮੰਤ੍ਰ ਜਪਦੇ ਸਨ? A2: ਉਹ ਦੋ ਮੰਤ੍ਰਾਂ ਵਾਲਾ ਸਤਨਾਮ ਜਪਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਸਿਰਫ ਸੱਚੇ ਤੱਤਵਦਰਸ਼ੀ ਸੰਤ ਵਲੋਂ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। "ਵਾਹਿਗੁਰੂ" ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸੀ, ਪਰ ਅਸਲੀ ਮੰਤ੍ਰ ਗੁਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

Q3: ਮਰਦਾਨਾ ਕਿਉਂ ਡੁੱਬਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ? A3: ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਉਹ ਮੰਤ੍ਰ ਜਪਿਆ ਜੋ ਗੁਰੂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅਸਲੀ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਨਾਂ ਗੁਰੁ-ਦੀਖਿਆ ਦੇ ਜਪਣਾ ਲਾਭਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

Q4: ਕੀ "ਓਅੰ ਸੋਹੰ" ਅਤੇ "ਵਾਹਿਗੁਰੂ" ਇੱਕੋ ਹਨ? A4: ਨਹੀਂ। "ਓਅੰ ਸੋਹੰ" ਸਤਨਾਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ "ਵਾਹਿਗੁਰੂ" ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਲਾਈ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਮੰਤ੍ਰ ਹੈ। ਪੂਰਾ ਫਲ ਸਿਰਫ ਅਸਲੀ ਮੰਤ੍ਰ ਨਾਲ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

Q5: ਅਸਲੀ ਮੰਤ੍ਰ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ? A5: ਸੰਤ ਰਾਮਪਾਲ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਮੰਤ੍ਰ ਕੇਵਲ ਸੱਚੇ ਤੱਤਵਦਰਸ਼ੀ ਸੰਤ ਵਲੋਂ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

---